ببینید | خرافه‌ های گران

ویدئویی که می‌توانید با اسکن کیوآرکد زیر آن را ببینید. اما کمتر کسی است که نداند این موضوع محدود به این شهر و حتی به همین فضا می‌شود که مدت‌هاست بازار جادو و جنبل در جامعه ایرانی داغ داغ است و از کف خیابان‌ها همچون همین ویدئوی منتشر شده تا فضای مجازی با دنبال‌کننده‌های چندصدهزارنفری گسترش دارد. اما چرا اینقدر اقبال به موضوعی می‌شود که با یک عقلانیت ساده هم فاصله دارد؟ این رواج خرافه، رمالی و فالگیری چه معنایی می‌تواند داشته باشد و مهم‌تر اینکه پیامدهای آن چه خواهد بود؟ هیچ جامعه آماری گسترده‌ای برای آگاهی از اینکه زنان بیشتر علاقمند به طالع‌بینی‌اند یا مردان وجود ندارد، اما نگاهی به دنبال‌کننده‌های مجازی یک صفحه اینستاگرامی با بیش از 90 هزار دنبال کننده نشان می‌دهد زنان نزدیک به 80 درصد مخاطبان به طالع‌بینی این صفحه را تشکیل می‌دهند.

همین درصد تا حدود بسیاری در رابطه با صفحه دیگری در اینستاگرام با 35 هزار دنبال کننده هم صدق می‌کند. برای فهم این فاصله معنادار میان زنان و مردان در این حوزه نمی‌توان دلایل بیولوژیکی یا جنسیتی را مطرح کرد و شاید بهتر باشد به سراغ دلایل اقبال به کل مبحث طالع‌بینی درجامعه رفت.

هر چند عیار فضای مجازی هم نمی‌تواند مرجع درستی باشد چرا که بسیاری از مردان به دلایلی این علاقه را پنهان می‌کنند و حداقل در فضای مجازی به دنبال چنین مباحثی نمی‌روند. طالع‌ بینی سابقه‌ای طولانی و تاریخی دارد و از دربار پادشاهان گذشته آغاز شده و تا روزگار کنونی هم ادامه یافته است.

در دهه‌های پیش این اقبال محدود به سالمندان بود، آنقدر که هنوز هم اگر بخواهیم گروه سنی مخاطبان طالع‌بینی را به تصویر بکشیم ذهنمان به سرعت بر اساس همان کلیشه ثابت ذهنی زنی سالمند را پیش چشم می‌آورد اما همان کلیشه ذهنی حالا شکسته است،‌ چرا که باید گفت در یک دگرگونی آشکار حالا مخاطبان اصلی طالع‌بینی و فالگیران را مردان و زنان جوان‌تر تشکیل می‌دهند.

اگر پیش از اینها سالمندان به عنوان یک تفریح در یک گردهمایی معمولی پای فال قهوه می‌نشستند حالا فقط 615 اپلیکیشن فال و طالع‌ بینی در فروشگاه‌های اندرویدی وجود دارد! طبقات علاقمند به خرافه هم در طی این سالها تغییراتی داشته به این معنا که اگر در گذشته رواج بیشتر خرافات و سطح پایین‌تر تحصیلات در طبقه‌های کم برخوردار یک جامعه دلیلی بود تا طالع‌ بینی میان این طبقات اجتماعی بیشتر مورد استقبال واقع شود حالا بسیاری از مخاطبان فالگیران را افراد متعلق به طبقات متوسط و مرفه جامعه تشکیل می‌دهند! این ترقی معکوس البته که مرهون بازار داغ این روزهای فالگیران هم هست چرا که گردش مالی بالای این افراد نشان می‌دهد هرکسی هم از عهده مالی بازار این افراد برنمی‌آید.

برای ارتباط با بسیاری از فالگیران باید از یک شبکه در هم پیچیده عجیبی عبور کرد، همین درهم پیچیدگی یکی از ترفند‌های آنها برای موجه جلوه دادن کارشان است، یعنی هر چقدر سخت‌تر به فرد طالع‌بین وصل شوید به این مفهوم خواهد بودکه درصد خطای فرد طالع‌بین کمتر است.

جالب اینکه یکی از معمول‌ترین این مراحل پر کردن یک فرم ارسالی برای مخاطبان است،‌ فرمی که جزئی‌ترین موارد زندگی شخصی هم از آنها سوال می‌شود تا به نوعی همان اطلاعات را به فرد متقاضی در بسته‌بندی به نام طالع‌بینی تحویل داده شود! قیمت‌ها هم متفاوت است، از 150 هزار تومان برای 20 دقیقه بگیرید تا 4 میلیون تومان برای 70 دقیقه مشاوره و بالاخره اینکه شیوه نوبت‌دهی این افراد هم گاها به قدری وقت‌گیر است که نشان می‌دهد مراجعان بسیاری در صف انتظار قرار دارند.

انگیزه‌یابی اقبال بیشتر به مباحث طالع‌بینی در یک جامعه کار آسانی نیست، برخی از جامعه‌شناسان نسبت سرراستی میان اوضاع نابسمان اجتماعی و رواج این مباحث متصورند.

به این مفهوم که هر چقدر اوضاع اجتماعی در یک جامعه متزلزل باشد به همان نسبت مباحث خرافی در آن جامعه مخاطبان بیشتری دارد.

روانشناسانی هم هستند که باور دارند پایین آمدن ضریب اعتماد به نفس افراد در یک جامعه، بیشتر شدن تعداد افرادی که در حل مشکلاتشان درمی‌مانند و البته افزایش اضطراب‌های اجتماعی باعث رواج فالگیری می‌شود.